Teenager ka pa ba?

Kanina ko lang ulit napakinggan ang kantang Teenagers ng My Chemical Romance. Nakakatuwa ang mga biglang pumasok sa isip ko habang tumutugtog ang kanta. May mga liriko din ang kanta na di ko maiwasang komentuhan. 


They're gonna clean up your looks
With all the lies in the books
To make a citizen out of you

Halimbawa, sa mga eskwelahan, sino ba ang nagtakda na dapat ang mga estudyante ay nakasuot ng uniporme, naka-sapatos, kapag lalaki dapat gupit militar.Kapag babae dapat nakatali ang buhok. May pagka-elitista ang tipo ng mga eskwelahan. Iniisip ko lang, kung ganito ng ganito sa mga susunod na taon malamang na wala nang mag-enroll. Bukod kasi sa pipilitin kang bumili ng uniporme, kakaltasan pa ang badyet ng edukasyon ngayong taon. Asahan mo na pagdating ng February e may fiesta na naman. Tuition Fiesta ang tawag dito. Kundi man tuition, miscellaneous ang tataasan. Pero balik tayo sa sinasabi ko. Wala ka pang uniform. Goodluck. 

Bukod sa papahirapan at gagatasan ka ng mga kapitalista edukador na wala rin namang iba kundi  ang mga administrador ng mga unibersidad, pamantasan, at mga kolehiyo,  papasakan ka pa ng mga kursong hindi naman talaga naaayon sa pangangailangan ng Pilipinas. Mahahalata mo naman yan e. Magbasa ka lang kung ano na ba ang kailangan ngayon ng mga bansang kagaya ng US, UK, at iba pa. Malalaman mo na kung ano ang patok na kurso. Idagdag mo pa riyan ang mga librong pinapagamit sa elementarya. Palibhasa'y dumaan sa sensura ng mga dambuhalang bangkong pinagkakautangan ng Pilipinas, kontrolado nila ang laman ng mga librong ito. 

Asahan mo na ang mga propaganda sa midya na kapag ganitong kurso ang natapos mo e ikaw na ang pinakamagaling. Asahan mo na rin, sa minumum, na kapag nakakasalita ka ng ingles e bida ka. Di lang basta bida, sibilisado at "globally- competitive"  ka daw. Ayos. Kuha mo? 


Because they sleep with a gun
And keep an eye on you, son
So they can watch all the things you do

Tingnan tingnan mo na. Baka may mga surveillance camera na sa kampus mo. Wag kang mag-alala. For security purposes yan. Sabi nila. Sabi ng Human Security Act. Sabi ni Poncio Pilatong president ng eskwelahan. Sabi  ni Hudas na direktor ng Students Affairs. Sabi ni koya at ni ate na galit sa aktibista. Side trip nalang daw yung pagmamanman sa mga kilalang student-leader sa kampus. Side trip nalang daw kung nagkataon man na i-tip ka nila sa militar para i-harass, takutin, o ,kaya dukutin.  Actually, di  mo  na kailangan pang mag-audition sa Pinoy Big Brother. Kampus mo palang, PBB na! Lagi mong tandaan: "Big Brother is watching you!"  


So darken your clothes
Or strike a violent pose
Maybe they'll leave you alone
But not me

Madami pa sana tayong pwedeng pag-usapan lalo kung teenagers lang din naman ang ating pagkwekwentuhan. Pero sa lahat ng lumitaw sa topiko nating ito isa lang ang sagot dyan: Wala kang uniporme pero gusto mo mag-aral? Ipetisyon natin. Sino ba ang may sabi na makakaapekto ang pagsusuot mo ng tsinelas sa pagkatuto mo? Sino ba may sabi na kapag nagpakalbo ang katabi mong babae sa room nyo e imoral na siya? Sino ba may sabi na kapag wala kang uniporme e hindi ka sibilisado?

Mataas na matrikula ba kamo at badyet cut? Tanungin mo yung mga nauna sayo sa kampus mo: Bumaba ba ang matrikula nila nung umupo lang sila sa isang tabi at nakatunganga lang sa kawalan? Hindi masama ang mag-rally, maglunsad ng mga signature campaigns at magsuot ng iisang kulay ng tshirt lalo kung para ito sa mas dekalidad at abot kayang edukasyon.

Walang masama sa strike kung ito  nalang ang natitirang hindi mo nagagawa para mapababa ang matrikula mo at mapigilan ang kaltas sa badyet. May mas mataas pa dito pero kung ito lang ang kakayanin walang problema. Tandaan natin na kasaysayan na ang nagsaad na sa pamamagitan ng strike nagawa nating mapababa ang kaltas ,bagamat kulang pa, nakita natin na mayroong kinakahinatnan ang ating mga ginawa. 

They said now teenagers scare the living shit out of me

Dapat talaga silang matakot. Hindi ang mga surveillance camera ang kayang magpatigil sa mga pagkilos ng kabataan. Babasagin lang nila yan. Hindi ang mga pulis at militar ang kayang pumigil sa mga kilos-protesta ng mga kabataan. Sasagasaan lang nila yan. Kabataan ang bukal ng pagbabago. Taglay ng kabataan ang rebolusyunaryong kaisipang magbabago sa lipunang matagal nang inalipin at pinagsamantalahan. Hindi lang sa loob ng paaralan kayang matuto ng mga kabataan. Ang tunay na pagkatuto ay sa piling ng masang api. 

Kung Bakit Makatarungan ang Pagrerebelde ng mga Kabataan

"Tanging sa militanteng pakikibaka lamang lilitaw ang pinakamahusay sa kabataan. Tanging sa pakikibaka lamang patuloy na mapapanariwa ang panlabang pwersa ng walang hanggang pagdaloy ng bagong dugo."

                                                                                                                                                                                  -Prof. Jose Maria Sison

Hindi na maitatanggi ng mga reaksyunaryong estado sa ibat ibang panig ng mundo ang dagok ng krisis dulot ng imperyalismo. Ang pagkaltas ng badyet sa mga subsidyo ng gobyerno sa mga serbisyong panlipunan ay nagbunga ng mga pag-aaklas at paglaban ng mamamayan. Isa na rito ,kamakailan lamang, ang nangyaring pag-aalsa ng mga kabataan sa London. Tila apoy na kumalat ang gulo sa mga magkakaibang panig ng London. Gamit ang social-networking bilang isang instrumento, lumaki ng lumaki ang bilang ng mga lumahok upang ipahayag ang diskuntento sa mga polisiya ng gobyerno lalo na sa pagkaltas sa pondo ng serbisyong panlipunan. Mga bagay na tanging mga kabataan lamang ang kadalasa'y may kahusayan sa paggamit. 

Hindi na bago sa kasaysayan ng mundo ang mga nangyaring pagkilos ng mga kabataan. Likas na sa kasaysayan ng daigdig ang dalawang pagkakahati ng mga kabataan. Ang isa na nakakulong at nakagapos sa mga lumang kaayusan ng lipunan at isang "naghahangad ng bago at mas maayos na sistema na sila mismo ang makikinabang."(Sison) Sa ganitong pagkakahati rin ng mga kabataan kinikilala ng kasaysayan at ng daigdig na bukas ang kabataan sa mga bagong ideya , ideolohiya, pananaw at paninindigan sa mundo. Lamang ang kabataan higit kaninuman pagdating sa pag-ayon sa mga ideyang bago at progresibo. Kitang kita ito lalo na sa panahon ng krisis kapag hindi na nakukuntento ang mga kabataan sa mga lumang kaayusan. Lilikha at lilikha ito ng panibago, mas progresibo ,at siguradong sistemang maglilingkod sa interes nila.

Ang mga nangyaring pagrerebelde ng mga kabataan, hindi lamang sa Europa, maging sa panig ng Gitnang Silangang Asya ay patunay na bukas ang kabataan sa bagong ideya ng pagrerebolusyon at pagbabago ng sistemang panlipunan.  Handa na ito sa laban upang palitan ang mga dating monarkiya, diktador, at mga kasapakat ng kasalukuyang sistemang neo-liberal , globalisasyon at "malayang pamilihan". Sa Ehipto, Tunisia, Libya at iba pang panig ng Gitnang Silangang Asya ipinakita ng kabataan ang kanyang lakas. Ang kanyang pamumuno sa pagrerebelde ay nagresulta ng pagpapalayas sa mga rehimeng nagpahirap sa sambayanan nila sa matagal na panahon. Gayon din nitong nakaraan sa London, mga kabataan muli ang tumungo sa lansangan upang ipahayag ang disgusto sa kasalukuyang parlamentaryong naghihigpit ng sinturon na ang tuwirang tinatamaan ng gayong klaseng pagtitipid ay mga kabataan at mamamayan. 

Maging sa Pilipinas ay ipinapakita ng mga kabataan ang kahandaan nitong suungin ang laban. Noong nakaraang taon, naimplementa ang pinakamalaking kaltas sa badyet ng edukasyon sa kasaysayan ng Pilipinas. Sinagot ito ng mga kabataan ng mga kilos-protesta, strike, walk-out at iba pang porma ng pagtutol. Nagbunga ito ng pagbawas sa naiplanong kaltas sa badyet. Umani ng tagumpay ang mga kabataan ngunit malinaw na hindi dito nagtatapos ang laban ng mga kabataan para sa edukasyon. Hindi lamang sa sektor ng edukasyon makikita ang kahandaan ng mga kabataan sa pakikibaka. Maging sa sektor ng paggawa, sa mga pagawaan, pabrika hanggang sa demolisyon. Maging sa kanayunan ay handa na ang pwersa ng pagbabago kasama ang mga mamamayang pinahihirapan ng pyudal at bulok na sistemang ito.
Subalit, kailangang mailinaw na ang pakikibaka ng mga kabataan ay di kayang mapagtagumpay laban para sa isang maayos na lipunan kung siya ay nagsasarili lamang. Kung magkagayon man na hindi isanib ng kilusang kabataan ang kanyang pagkilos sa kilusan ng batayang masa ng manggagawa at magsasaka, magiging bugso- bugso lamang at may tipong anarkista ang magiging itsura ng labang ito. Bagay na madaling samantalahin ng mga reaksyunaryo at tagapagligtas ng "status quo". kinakailangang mulat na sumama ang kilusang kabataan sa malawak na kilusan ng mamamayang ginutom, inapi, at pinagsamantalahan ng bulok na sistemang panlipunang nagbigay nag katangiang mala-pyudal at mala-kolonyal sa lipunang Pilipino. Ang laban para sa isang makatarungang lipunan ay hindi lamang laban ng mga kabataan, kundi ng mamamayan ng buong daigdig.  

Ang pagrerebolusyon ng mga kabataan ay hindi pagtalikod sa mga obligasyon nito sa kanyang pamilya, kaibigan, kinalakhang lipunan, kaibigan at iba pa. Ang rebolusyong lalahukan ng mga kabataan ay higit pa ang makakamit na tagumpay, bagay na hindi kayang ibigay ng mga diploma ng unibersidad, pamantasan, kolehiyo, at paaralan. 

Ang sining, estado at Simbahang Katolika

"No such thing as art for art's sake."

                                       -Mao Zedong on "Talks at the Yenan Forum on Literature and Art"  (May 1942), Selected Works, Vol. III, p. 86.*

Isa sa mainit na debate ngayon ang naging aksyon ng mga institusyon ng gobyerno at simbahan sa mga malikhaing sining na ginawa ni Mideo Cruz partikular sa kanyang obra na "Poleteismo". Idagdag pa na nag-alburuto ang mga lider ng simbahang Katoliko at sumakay pa sa isyu ang mga politiko, kasama na rito si Noynoy Aquino. 

Nakakatawa na naglabasan na naman ang mga henyo at relihiyoso nang pumutok ang isyu ng likhang-sining ni Cruz. Kamakailan lamang nang mapabalita ang mga isyu ng korapsyon sa gobyerno na nagkaladkad sa Simbahang Katolika sa eskandalo dahil sa pagtanggap sa mga sasakyang diumano'y nanggaling sa korapsyon. Isang bagay ang hinintay ko-- ang paglabas ng mga relihiyoso para kundenahin ang mga obispong ito. Samantalang patuloy ang mga patalastas at paglabas ng mga obrang nagliligtas sa nabubulok na burges- pyudal na kultura ay hindi maringgan ni ha ni ho ang mga naglabasang "tagapagligtas" ng sining ,kabilang na rito si Imelda Marcos, na pilit nagpapabagsak kay Cruz at sa iba pang progresibong alagad ng sining. Tila nakalimutan na ata ni Imelda ang mga kasalanan ng diktaduryang Marcos sa bayan. O di kaya'y nakita nalang ni Imelda ang pagpatay sa mga progresibo at aktibista noong Martial Law bilang sining? 

Sa isang banda, nagdulot ng magandang pagkakataon ang isyung ito upang mapag-usapan muli ang sining. Naging daan ito upang mailinaw sa masa ang katangian ng sining. Nailantad din sa isyung ito kung paanong ang sining, bilang repleksyon ng lipunan at ng kanyang dinadalang politika at ekonomiya, ay sinisiil ng mga institusyon ng gobyerno at Simbahan gawa ng patuloy na pamamayani ng kulturang burgis-pyudal at atrasado na matingkad sa mga mala-kolonyang bansa. 

Sa nangyaring isyu na kinasangkutan ng gobyerno at Simbahan ay nailantad ang makulay na relasyon nito na isinaad na ng kasaysayan. Mula nang maglabasan ang mga isyung kagaya ng Pajero Bishops ay tila maputing tupang inihagis sa kumunoy ng putik ang Simbahang Katoliko. Itinuring pa nga ito ni Obispo Jose Bagaforo na anti-katolikong kampanya na may basbas diumano ni Aquino. Subalit sa isang iglap, biglang kabig sa manibela ang anak ng isang debotong katoliko na si Aquino. Sabwatan sa sensura ng likhang sining ni Cruz ang naging sagot ng gobyerno at Simbahan. Tila ba reconciliation process ng isang nag-aaway na magkarelasyon ang nangyaring sensura. At si Cruz ang kawawang tinamaan ng pagbabati ng dalawa. 

Isang magandang itinampok din ng isyu ay pagbabangon ng dangal ng dalawang magkaibang institusyon. Ang Simbahan, matapos ang mga isyu sa kanyang mga Obispo at ang Malacanang, matapos lumabas ang mga survey hinggil sa lumalaking pagkadisgusto ng mamamayan kay Aquino. Kakatwa na sumawsaw pa sa isyu si Etta Rosales matapos nitong sabihin na ang likhang sining ni Cruz ay produkto umano ng isang troubled-mind na tao. 

Sa ganitong pagkakataon, napakahusay na naglabasan muli ang mga progresibong artista at alagad ng sining upang ipagtanggol si Cruz at kundenahin ang nagaganap na pagsensura sa mga likhang sining. Sensura. Isang bagay na hindi dapat ipagkamali ng mga nagpapamalita ng mga katagang "demokrasya at kalayaan". Bagay na hindi nagawang panghawakan ni Aquino at ng kanyang mga alipores. 

Isang magandang isyung dapat na pag-usapan ay ang sensura sa mga likhang-sining, obra, pelikula, sulatin, dyaryo, babasahin, libro at marami pang iba. Nakakatakot na pangitain ang mga nangyaring aksyon ng gobyerno sa mga likhang sining ni Cruz. Nagbigay ito ng pagtingin na mukhang mayroon nang nagtatakda ng kung kailan at hanggang saan lang ang kalayaan mo bagay na kakatwa sa isang "malayang" bansa. Nagbigay din ito ng impresyon kung gaano nga ba kaimpluwensya ang Simbahang Katolika sa isang bansang nagpahayag ng paghihiwalay ng estado at ng Simbahan. Higit sa lahat, nagpakita ito at naglantad sa kung anong pulitika nga ba ang naghahari sa lipunang Pilipino, sino ang humahawak nito, at kung sino ang pinaglilingkuran nito. 

Ang sining, estado at Simbahang Katolika

"No such thing as art for art's sake."

                                       -Mao Zedong on "Talks at the Yenan Forum on Literature and Art"  (May 1942), Selected Works, Vol. III, p. 86.*

Isa sa mainit na debate ngayon ang naging aksyon ng mga institusyon ng gobyerno at simbahan sa mga malikhaing sining na ginawa ni Mideo Cruz partikular sa kanyang obra na "Poleteismo". Idagdag pa na nag-alburuto ang mga lider ng simbahang Katoliko at sumakay pa sa isyu ang mga politiko, kasama na rito si Noynoy Aquino. 

Nakakatawa na naglabasan na naman ang mga henyo at relihiyoso nang pumutok ang isyu ng likhang-sining ni Cruz. Kamakailan lamang nang mapabalita ang mga isyu ng korapsyon sa gobyerno na nagkaladkad sa Simbahang Katolika sa eskandalo dahil sa pagtanggap sa mga sasakyang diumano'y nanggaling sa korapsyon. Isang bagay ang hinintay ko-- ang paglabas ng mga relihiyoso para kundenahin ang mga obispong ito. Samantalang patuloy ang mga patalastas at paglabas ng mga obrang nagliligtas sa nabubulok na burges- pyudal na kultura ay hindi maringgan ni ha ni ho ang mga naglabasang "tagapagligtas" ng sining ,kabilang na rito si Imelda Marcos, na pilit nagpapabagsak kay Cruz at sa iba pang progresibong alagad ng sining. Tila nakalimutan na ata ni Imelda ang mga kasalanan ng diktaduryang Marcos sa bayan. O di kaya'y nakita nalang ni Imelda ang pagpatay sa mga progresibo at aktibista noong Martial Law bilang sining? 

Sa isang banda, nagdulot ng magandang pagkakataon ang isyung ito upang mapag-usapan muli ang sining. Naging daan ito upang mailinaw sa masa ang katangian ng sining. Nailantad din sa isyung ito kung paanong ang sining, bilang repleksyon ng lipunan at ng kanyang dinadalang politika at ekonomiya, ay sinisiil ng mga institusyon ng gobyerno at Simbahan gawa ng patuloy na pamamayani ng kulturang burgis-pyudal at atrasado na matingkad sa mga mala-kolonyang bansa. 

Sa nangyaring isyu na kinasangkutan ng gobyerno at Simbahan ay nailantad ang makulay na relasyon nito na isinaad na ng kasaysayan. Mula nang maglabasan ang mga isyung kagaya ng Pajero Bishops ay tila maputing tupang inihagis sa kumunoy ng putik ang Simbahang Katoliko. Itinuring pa nga ito ni Obispo Jose Bagaforo na anti-katolikong kampanya na may basbas diumano ni Aquino. Subalit sa isang iglap, biglang kabig sa manibela ang anak ng isang debotong katoliko na si Aquino. Sabwatan sa sensura ng likhang sining ni Cruz ang naging sagot ng gobyerno at Simbahan. Tila ba reconciliation process ng isang nag-aaway na magkarelasyon ang nangyaring sensura. At si Cruz ang kawawang tinamaan ng pagbabati ng dalawa. 

Isang magandang itinampok din ng isyu ay pagbabangon ng dangal ng dalawang magkaibang institusyon. Ang Simbahan, matapos ang mga isyu sa kanyang mga Obispo at ang Malacanang, matapos lumabas ang mga survey hinggil sa lumalaking pagkadisgusto ng mamamayan kay Aquino. Kakatwa na sumawsaw pa sa isyu si Etta Rosales matapos nitong sabihin na ang likhang sining ni Cruz ay produkto umano ng isang troubled-mind na tao. 

Sa ganitong pagkakataon, napakahusay na naglabasan muli ang mga progresibong artista at alagad ng sining upang ipagtanggol si Cruz at kundenahin ang nagaganap na pagsensura sa mga likhang sining. Sensura. Isang bagay na hindi dapat ipagkamali ng mga nagpapamalita ng mga katagang "demokrasya at kalayaan". Bagay na hindi nagawang panghawakan ni Aquino at ng kanyang mga alipores. 

Isang magandang isyung dapat na pag-usapan ay ang sensura sa mga likhang-sining, obra, pelikula, sulatin, dyaryo, babasahin, libro at marami pang iba. Nakakatakot na pangitain ang mga nangyaring aksyon ng gobyerno sa mga likhang sining ni Cruz. Nagbigay ito ng pagtingin na mukhang mayroon nang nagtatakda ng kung kailan at hanggang saan lang ang kalayaan mo bagay na kakatwa sa isang "malayang" bansa. Nagbigay din ito ng impresyon kung gaano nga ba kaimpluwensya ang Simbahang Katolika sa isang bansang nagpahayag ng paghihiwalay ng estado at ng Simbahan. Higit sa lahat, nagpakita ito at naglantad sa kung anong pulitika nga ba ang naghahari sa lipunang Pilipino, sino ang humahawak nito, at kung sino ang pinaglilingkuran nito.